Galatasaray'ın İlk Avrupa Deneyimleri: Şampiyonlar Ligi & Şampiyon Kulüpler Kupası

Mustafa Taha bugün blogunda Galatasaray'ın katıldığı ilk UEFA Kupası ile ilgili bir soru sormuş, onu araştırırken Galatasaray'ın Avrupa kupalarındaki ilk deneyimlerine bir göz atalım istedim. Buna da hazır Şampiyonlar Ligi günüyken Şampiyonlar Ligi ve Şampiyon Kulüpler Kupasından başlamak daha isabetli olabilir.

1956/1957:
Galatasaray SK 2 : 1 FC Dinamo Bucureşti European Champion Clubs' Cup
FC Dinamo Bucureşti 3 : 1 Galatasaray SK European Champion Clubs' Cup

1962/1963:
AC Milan 5 : 0 Galatasaray SK European Champion Clubs' Cup
Galatasaray SK 1 : 3 AC Milan European Champion Clubs' Cup
TS Polonia Bytom 1 : 0 Galatasaray SK European Champion Clubs' Cup
Galatasaray SK 4 : 1 TS Polonia Bytom European Champion Clubs' Cup
Galatasaray SK 3 : 0 FC Dinamo Bucureşti European Champion Clubs' Cup
FC Dinamo Bucureşti 1 : 1 Galatasaray SK European Champion Clubs' Cup

Galatasaray'ın Şampiyon Kulüpler Kupasında Dinamo Bükreş'e karşı oynadığı ve 3-1 yenildiği maç. İlginçtir, bu maç Galatasaray'ın olduğu gibi Dinamo Bükreş'in de ilk Avrupa Kupası deneyimi. Galatasaray'ın deplasmandaki tek ve aynı zamanda bu kupadaki ilk golünü atan ise efsane golcü Metin Oktay. Rövanştaki maçta Dinamo Bükreş karşısında 1-0 geriye düşse de Kadri Aytaç ve Metin Oktay'ın attığı gollerle 2-1 kazanıyor Galatasaray ama bu skor yeterli olmuyor tabii tur atlamaya. O dönem takımın başında Gündüz Kılıç-Coşkun Özarı ikilisinin olduğunu da atlamamak gerek.

Yalnız 56/57'de Türkiye'de ulusal lig henüz kurulmamıştı ve Galatasaray, İstanbul Profesyonel Ligi Şampiyonu ünvanıyla Türkiye'yi temsil etmişti. Profesyonel lig sonrası ilk katılım ise 62/63 senesinde ve bu sezonun ilk maçları da Dinamo Bükreş'e karşı oynanıyor yine. Metin Oktay, 6 sezon önce olduğu gibi iki maçta da Dinamo Bükreş'i boş geçmiyor ve 1-1 ve 3-0'lık maçlarda birer gol atmayı başarıyor. Bu Dinamo Bükreş maçları Palermo'dan dönüş zamanına rastlıyor Metin Oktay'ın, onun dönüşüyle beraber bir ilki de gerçekleştirip Şampiyon Kulüpler Kupasında bu sefer Dinamo Bükreş'i geçip bir üst tura yükseliyor Galatasaray.

Bir sonraki rakip Polonya'nın Bytom ekibiydi ve Galatasaray'ın ilk dört Şampiyon Kulüpler Kupası maçında da gol atmayı başaran Metin Oktay bu maçta yaptığı hattrickle Türk futbol tarihinin Avrupa Kupalarında hattrick yapan ilk oyuncusu olma ünvanını kazanıyor. Galatasaray da 4-1 alıyor maçı, diğer gol Suat Mamat'ın ayağından geliyor. Deplasmandaki maç 1-0 kaybedilse de üçüncü turda Milan'ın karşısına çıkılıyor. İtalya'dan 5-0'lık mağlubiyetle dönüyor Galatasaray, maçın rövanşını da 3-1 kaybederek veda ediyor kupaya. O dönem üçüncü turun Çeyrek Finale tekabül ettiğini söylememiz gerekiyor yalnız, zaten Galatasaray'ı eleyen Milan da yarı finalde İskoç Dundee'yi, finalde de Benfica'yı eleyerek kupayı kazanıyor. O dönemin Benfica'sı da çok güçlü bir ekip hafızam beni yanıltmıyorsa, zaten finalde de Benfica'nın golünü Eusebio atmış. Milan'ın iki golü ise Altafini'den gelmiş.

1993/1994:
Galatasaray SK 1 : 2 FK Spartak Moskva UEFA Champions League
FC Barcelona 3 : 0 Galatasaray SK UEFA Champions League
Galatasaray SK 0 : 2 AS Monaco UEFA Champions League
AS Monaco 3 : 0 Galatasaray SK UEFA Champions League
FK Spartak Moskva 0 : 0 Galatasaray SK UEFA Champions League
Galatasaray SK 0 : 0 FC Barcelona UEFA Champions League
Galatasaray SK 0 : 0 Manchester United FC UEFA Champions League
Manchester United FC 3 : 3 Galatasaray SK UEFA Champions League
Cork City FC 0 : 1 Galatasaray SK UEFA Champions League
Galatasaray SK 2 : 1 Cork City FC UEFA Champions League

Galatasaray'ın ilk Şampiyonlar Ligi deneyimi ise hafızamda hala Galatasaray'ın en büyük başarısı olarak yer bulur, ilk maç hatıralarımın bu döneme rastlamasının payı da vardır belki ama benim için öyledir gerçekten. Galatasaray'ı tanımladığım maçlardır Manchester United maçları, benim için Galatasaray oraya aitti artık. O dönemin en iyi takımı olan Milan'ın, daha sonraları Ajax'ın, Manu'nun, Juventus'un, Real Madrid'in, Barcelona'nın yanındaydı benim için Galatasaray. O açıdan bir maçtan daha fazlasıdır benim için Manchester United-Galatasaray maçı.

Bugün de 20 Ekim, Old Trafford'daki maçın üstünden tam 16 yıl geçmiş. Sevgili Turan Solak konuyla ilgili güzel bir yazı yazmış, ona pası atayım bu noktada. Yalnız maçla ilgili internette doğru düzgün bir fotoğraf yok, bu da fazlasıyla ilginç. Maçın videosu elimde olduğundan caps alıp koydum. Şu maçta Arif Erdem'in düzgün bir fotoğrafının olmaması arşiv kültürümüzün zayıflığını da gösteriyor. Manchester United maçı aynı zamanda Galatasaray'ı ilk Şampiyonlar Liginde son sekize sokan maçtır. Gruplarda mücadele edilmesi sebebiyle atlanır bu ayrıntı hep ama Şampiyonlar Liginde gruplar o sezon 8 takımdan oluşuyordu, bu da Şampiyonlar Liginin ilk çeyrek finalidir Galatasaray adına. Gruplarda ilk iki maçta alınan beraberliklerin ardından tutunulamaması ise Türk futbolunun ve Galatasaray'ın katetmesi gereken mesafeyi gösteriyordu o günlerde. Bu 16 yıl süresince Galatasaray 10 kez Şampiyonlar Ligi gruplarına katıldı, iki kez çeyrek final oynadı, bir kez gruplar sonrası UEFA Kupasına yürüdü. UEFA Kupası ve Kupa Galipleri Kupasındaki Galatasaray'a ise yakın zamanda göz atarız...